Mensen maken geschiedenis

26/50 Kunst in eigen huis

102 zijn het er geworden: het aantal kunsttentoonstellingen die onder ‘Volvo Pro Arte’ tot stand kwamen. De spilfiguur in Volvo’s ‘Pro Arte’-geschiedenis is Fons Schippers, kunstminnend man én gewezen medewerker van Volvo Car Gent.

21 jaar lang was het GF-gebouw het decor van talrijke tentoonstellingen. “De eerste vernissage kwam er in 1988, in het toen gloednieuwe GF-gebouw,” vertelt Fons. “De kale muren moesten aangekleed worden, en in mijn toenmalige functie was ik verantwoordelijk voor de inrichting van het GF-gebouw. Met de steun van wijlen Lars Malmros, oprichter van de personenwagenfabriek in Gent én groot cultuurliefhebber, Robert Beque, voormalig gedelegeerd bestuurder, en Guido De Vilder, voormalig directeur PR & Communicatie, kreeg het idee om kunst in de kantoorgebouwen te brengen concreet vorm. Dat was de start van een lange traditie.”
Gemiddeld vijf tentoonstellingen per jaar, van de meest uiteenlopende kunstenaars, kregen gedurende meer dan twee decennia een plaats in onze gebouwen.

Onder de hoogtepunten valt ongetwijfeld de tentoonstelling van een kwarteeuw geleden. Voor de 25ste verjaardag van de fabriek organiseerde Fons een exclusieve tentoonstelling met werken van Roger Raveel.
Een andere memorabele gebeurtenis vond enkele jaren later plaats. “In 1995 leidde prins Filip – nu koning Filip – een handelsmissie naar Zweden. ‘Through Gent to Göteborg’: onder die naam werden de werken van veertien gerenommeerde kunstenaars tentoongesteld in de Volvo Hall, kunstenaars die eerder aan Volvo Pro Arte deelnamen: beeldhouwer Pol Spilliaert, Roger Raveel, Paul Van Gijsegem, Antoon De Clerck, Marcel Ysewijn, Pieter Celie, Roland De Volder, Guy Leclercq, en nog veel meer. Werkelijk de crème de la crème in de kunstwereld toen,” vertelt Fons.

Of het niet moeilijk was om grote kunstenaars te strikken? “In het begin gingen we op zoek naar jong talent onder laatstejaarsstudenten in kunstacademies. Naderhand kreeg Volvo Pro Arte grotere naambekendheid, in die zin dat de naam Volvo vele deuren opende voor mij. Volvo Pro Arte had in cultuurmiddens een goede faam, waardoor veel kunstenaars graag bereid waren in onze gebouwen tijdelijk tentoon te stellen.”
De ene tentoonstelling ontlokte al meer commotie dan de andere. “Een naaktportret, daar kijkt niemand nog van op, maar het gebeurde wel dat bepaalde werken als provocerend beschouwd werden,” herinnert hij zich. “En dan ontstaan er discussies over kunst. Niet iedereen moet kunst mooi vinden; het is net boeiend om erover te discussiëren. Als je iemand zijn kijk op een bepaald kunstwerk kunt verruimen, of door je eigen inzichten anderen helpt om kunst te begrijpen, dan geeft dat een zekere voldoening.”

Kunst heeft ook een opvoedende waarde, en paste perfect in de tijdsgeest van toen. Zo bracht Volvo kunst in de huiskamers van zijn medewerkers. Letterlijk. Volvo had de traditie om bij grote gebeurtenissen een kunstwerk cadeau te geven aan zijn werknemers. Een kunstwerk van Octave Landuyt bij het 20-jarig jubileum van Volvo in België, een zeefdruk van Roger Raveel of een beeldje van Paul Van Gijsegem bij het 25-jarig jubileum, en een repro van Jean-Michel Folon, ter gelegenheid van de TPM- en EFQM awards in 1999.

In 2001 ging Fons op brugpensioen. Maar Volvo Pro Arte bleef ‘zijn baby’, en hij zette de tentoonstelling op vrijwillige basis verder.

In 2009 werd Volvo Pro Arte wegens besparingen stopgezet. Tot grote spijt van Fons en de kunstentourage. De laatste Volvo Pro Arte, nr. 102, organiseerde Fons vooral met Lars Malmros in gedachte. “Samen met de Zweedse kunstenares Lena Degerlid zochten we Zweedse kunstenaars, waarvan we wisten dat ze zeker zouden passen in het imaginaire kunstmuseum van deze oorspronkelijke bezieler van kunst in eigen huis.” Lars Malmros heeft het niet meer kunnen meemaken – hij overleed in 2008 - maar zijn weduwe was aanwezig op de opening, en op een bepaalde manier was de cirkel rond.

En er is ook een leven na Volvo Pro Arte. Fons is een fier man, positief ingesteld. “Ik heb geleerd niet te lang stil te staan bij tegenslagen. Kniezen helpt je niet vooruit.”

Stilzitten kan hij nog altijd niet, en – het zal voor niemand een verrassing zijn – de kunstwereld laat hem niet los. Zo kreeg hij recent de vraag om het archief van Roger Raveel uit te pluizen en te ordenen, om het later ter beschikking te stellen van cultuurvorsers en studenten. Of hij gidst in musea. Verder verdiept hij zich in fotografie, met zijn kleinkinderen als favoriete onderwerp, en speelt hij piano en viool. “Want openstaan voor een andere taal (dan spreken) is een mooie rijkdom in het leven,” sluit Fons af.

Kunstwerk van Octave Landuyt bij het 20-jarig jubileum van Volvo in België.
Beeldje van Paul Van Gijsegem voor het 25-jarig jubileum
Repro van Jean-Michel Folon ter gelegenheid van de TPM- en EFQM awards in 1999.
Naar boven